Diety alternatywne i ich zastosowanie w sporcie – Barbara Frączek
Kraków 2016. ISBN: 978-83-936636-9-9
Diety alternatywne i ich zastosowanie w sporcie
Opracowanie, liczące 129 stron, ma formę przeglądową i składa się z trzech części.
W pierwszym rozdziale zamieszczono założenia racjonalnej diety dla osób aktywnych w kontekście zaleceń piramidy żywieniowej dla sportowców. Przedstawiono znaczenie poszczególnych składników diety (wody, białek, węglowodanów, tłuszczów) oraz witamin i składników mineralnych w żywieniu sportowców. Wskazano na produkty spożywcze rekomendowane w żywieniu osób o wysokiej aktywności fizycznej.
Dugi rozdział skryptu stanowi przegląd wybranych diet alternatywnych tj. diet o działaniu prozdrowotnym (DASH, kliniki Mayo, śródziemnomorska, bezglutenowa, Zone i nordycka), redukcyjnym (niskoenergetyczne, „odchudzające”), przemysłowych, o zróżnicowanych proporcjach makroskładników pokarmowych (Dukana, Atkinsa, Kwaśniewskiego), niełączenia (rozdzielne), diet opartych na filozofii życiowej i stylu życia oraz niefizjologicznych (jednoskładnikowa, kopenhaska). Przedstawiono założenia oraz dokonano oceny wartości odżywczej wybranych diet w kontekście wpływu na zdrowie.
W kolejnym rozdziale przedstawiono przykłady zastosowania niekonwencjonalnych modeli żywienia w sporcie. Omówiono najbardziej powszechne i udokumentowane naukowo strategie żywieniowe stosowane przez sportowców różnych dyscyplin. Każdy podrozdział poświęcony jest konkretnej diecie dostarczając informacji nt sposobu, w jaki powinna być planowana i zastosowana, założeń oraz produktów, z jakich powinna być skomponowana. Na podstawie przeglądu oryginalnych prac naukowych opisano również wpływ omawianych diet na zdrowie i sprawność fizyczną. Analizie i ocenie poddano dietę wysokowęglowodanową, bogato białkową, diety niskowęglowodanowe (ketogenna) i rotacyjne oraz diety oczyszczające. Omówiono sposoby redukcji masy ciała w sporcie oraz wspomniano o diecie ubogo purynowej. W następnych podrozdziałach wyjaśniono zastosowanie diety wegetariańskiej i bezglutenowej wśród sportowców oraz scharakteryzowano Paleodietę jako dietę dla aktywnych. Przegląd zakończono dyskusją nad dietami Intermittent Fasting.
Opracowanie zamyka spis literatury zawierający opis bibliograficzny 113 publikacji.
Alternative diets and their use in sport
The study, 129 pages long, has a form of an overview and consists of three parts.
The first chapter provides the guidelines of a rational diet for active people in the context of the recommendations of the food pyramid for athletes. It describes the importance of particular ingredients of the diet (water, protein, carbohydrates, fats) as well as vitamins and minerals in nutrition of sportspeople. It indicates food products recommended in the diet of people with high physical activity.
The second chapter of the textbook provides an overview of selected alternative diets, i.e. diets with pro-health function (DASH, Mayo Clinic, the Mediterranean, gluten-free, Zone and Nordic), reducing (low energy, „slimming”), industrial, with varying proportions of macronutrients (Dukan, Atkins, Kwasniewski), non-connecting (separate), diets based on philosophy of life and lifestyle and non-physiological (one-ingredient, Copenhagen). It presents the assumptions and the evaluation of the nutritional value of selected diets in the context of the impact on health.
The next chapter provides examples of the use of unconventional models of nutrition in sport. It discusses the most common and scientifically documented dietary strategies used by athletes in various disciplines. Each subchapter is devoted to a particular diet, providing information on the way in which it should be planned and applied, guidelines and products of which it should be composed. There is also a description of the impact of the discussed diets on health and fitness, based on an overview of original research papers. The reader can also find there an analysis and evaluation of high carbohydrate diet, high protein diet, low carbohydrate (ketogenic diet) and rotation diets as well as detoxification diets. Ways to reduce weight in sport have been discussed and low purine diet has been mentioned. The subsequent subchapters explain the use of vegetarian and gluten-free diets among athletes and characterize the paleo diet as a diet for active people. The overview is closed by a discussion on Intermittent Fasting diets.
The study is closed by the references containing bibliographic description of 113 publications.
